سامانه مدیریت محتوا (به انگلیسی: Content Management System و به اختصار: CMS) به نرم افزارهایی گفته می شود که نظام قابل مدیریتی را در ثبت، بروزرسانی و بازیابی اطلاعات فراهم می آورند. این نرم افزارها الزاماً وابسته به وب نیستند و برنامه های کاربردی مدیریت محتوای وب سایت های اینترنتی، صرفاً یک نمونه از این گونه سیستمها می باشد. اما ما در این مقاله بیشتر تعاریف خود را معطوف به CMS های اینترنتی (وب سایت) خواهیم نمود.
سیستم مدیریت محتوا تحولی شگرف در زمینه طراحی و مدیریت سایتهای اینترنتی به صورت داینامیک بهشمار میآید. امروزه توقع بینندگان سایتها بسیار بالا رفته و دیگر مرور سایتهایی با صفحات ثابت و راکد هیجانی در آنها ایجاد نمیکند. امروز کاربران به دنبال سایتهایی میگردند که بتوانند به نوعی در گوشهای از آن سهمی داشته باشند و ارائه مطالب و اطلاعات جدید در هر بار رجوع کاربران به سایت میتواند آنها را پایبند سایت نماید.
نصب CMS روی سرور به مدیر سایت امکان این را میدهد تا محتوای سایت را بدون نیاز به طراحی دوباره سایت، تغییر دهد. در واقع طرح اولیه سایت، یک بار با استفاده از سیستم مدیریت محتوا طراحی و تعدادی قالب گرافیکی برای صفحات طراحی و روی سایت شما نصب میشود. حال شما به راحتی میتوانید صفحات دیگری به سایت اضافه، حذف و یا ویرایش کنید.
تفکیک محتوا از نحوه نمایش آن مهمترین بخش یک cms است زیرا تفکیک محتوا و نحوه نمایش آن باعث افزایش انعطاف پذیری در سایت می شود. اغلب cms ها امکان تغییر ظاهر و طرح بندی صفحه را از طریق انتخاب Theme یا پوسته ای دیگر بدون نگرانی درباره از دست دادن و یا تغییر محتوا را دارند.
با استفاده از CMS، وب سایت شما هرقدر هم که گسترده باشد، یک اپراتور ساده می تواند آنرا با سهولت نگهداری و به روزرسانی کند. نیازی به پرداخت هزینه زیاد برای به روز رسانی توسط یک طراح وب حرفه ای نخواهد بود. بهعلاوه به سادگی قادر خواهید بود هر سرویسی را که بخواهید به سایت اضافه کنید. در واقع شرکتهای طراحی وب، سال ها تجربه خود را در راه اندازی وب سایت های مختلف در قالب یک نرم افزار CMS به شما ارائه می دهند و شما می توانید از امکانات آماده این نرم افزارها نهایت استفاده را کنید.
با توجه به اینکه قسمت های مختلف یک نرم افزار CMS از قبل طراحی و آماده شده اند، راه اندازی سایت های متکی به نرم افزار CMS معمولاً بسیار سریع تر از سایت های ایستا (Static) صورت می پذیرد. بزرگترین مزیت CMS به طراحی سنتی علاوه بر مدیریت ساده محتوا ، سرعت راه اندازی و هزینه به صرفه آنست.
با استفاده از CMS، شما برای به روز رسانی وب سایت خود تنها به یک کامپیوتر متصل به اینترنت نیاز خواهید داشت و برای این کار از هیچ نرم افزار دیگری لازم نیست استفاده کنید.